Tatkala pandemik COVID-19 bakal memasuki fasa endemik bermula akhir bulan Oktober, tahun ini.
Ia mengingatkan kita kembali kepada virus-virus bahaya yang pernah dialami dalam sejarah negara kita. Bukan hanya memberi kesan kepada kesihatan manusia, impaknya juga mempengaruhi sistem ekonomi, sekali gus memberi tekanan pada kehidupan seharian.
Menurut Astro Awani, epidemik merujuk kepada wabak yang menyerang dalam skop lebih besar seperti negara dan merujuk kepada penyakit atau wabak yang sentiasa wujud di sesuatu kawasan.
Berikut kami senaraikan lima wabak virus yang pernah menjangkiti rakyat Malaysia.
1. Virus Nipah
Memetik laporan Jabatan Perkhidmatan Veterinar, penyakit Nipah ini dikaitkan dengan gangguan pada sistem pernafasan babi, dan adakalanya melibatkan gangguan sistem saraf dan kematian dalam ternakan tersebut.
Tahun 1999 menyaksikan satu tragedi hitam berlaku di Negeri Sembilan apabila dilaporkan satu penularan virus baharu diberi nama, virus Nipah bersempena lokasi virus itu berpunca. Penularan virus ditemui di Kampung Sungai Nipah dan Bukit Pelandok itu dipercayai mengorbankan seramai 105 orang.Jangkitan turut dilaporkan dalam kambing, biri-biri, anjing, kucing dan kuda.
Di sebalik misteri penyakit itu, seorang individu dikenali Dr. Chua Kaw Bing merupakan doktor yang berjaya merungkai dan menamatkan kegilaan penyakit misteri itu di Malaysia.
Penyakit Nipah telah disenaraikan dalam Penyakit Wajib Lapor yang diwartakan di bawah Akta Binatang 1953 perkara 31(1) oleh Jabatan Perkhidmatan Veterinar Malaysia.
World Organisation for Animal Health (OIE) telah mengisytiharkan Malaysia bebas Nipah pada awal tahun 2001.
2. Denggi, Zika, Chikungunya dan JE
Ini pula merupakan empat jenis wabak berbeza yang pernah menjangkiti rakyat Malaysia, namun berpunca dari satu bawaan yang sama iaitu serangga nyamuk.
Pada tahun 1962, wabak pertama demam denggi berdarah berlaku di George Town, Pulau Pinang. Denggi merupakan sejenis penyakit jangkitan virus yang merebak melalui gigitan nyamuk Aedes aegypti yang telah dijangkiti. Pesakit akan mengalami tanda-tanda dan gejala selepas lima hingga enam hari gigitan nyamuk seperti demam panas, sakit kepala, sakit sendi-sendi dan ruam.
Zika pula merujuk kepada penyakit virus yang disebarkan oleh nyamuk yang membawa virus Zika (ZIKV). Ia disebarkan kepada manusia melalui gigitan nyamuk Aedes iaitu vektor yang sama bagi demam denggi.
Penyakit Chikungunya juga berjangkit melalui gigitan nyamuk Aedes albopictus atau Aedes aegypti yang membawa virus tersebut. Ia boleh disalah anggap sebagai demam denggi kerana tanda-tanda penyakit yang menyerupai demam denggi.
Di Malaysia, kes JE dilaporkan secara sporadik (kes-kes terpencil) dan kes pertama telah dicatatkan oleh Cruikshank pada tahun 1951 di mana berlaku kejadian wabak di kalangan banduan British semasa Perang Dunia Kedua.
Penyakit ini juga disebarkan kepada manusia melalui gigitan nyamuk Culicine iaitu Culex tritaeniorhynchus, Culex vishnui, Culex gelidus dan Culex fuscocephala. Khinzir dan pelbagai burung liar akan dijangkiti penyakit JE terlebih dahulu sebelum virus JE menjangkiti manusia melalui gigitan nyamuk.
3. Selesema burung
Dikenali Influenza H5N1 ini menyerang sumber makanan daging utama iaitu burung-burung domestik seperti ayam, angsa, itik dan ayam belanda. Berdasarkan laporan Jabatan Perkhidmatan Veterinar Negeri Perak, selesema burung disebabkan oleh virus Avian Influenza (AI) yang biasanya boleh berjangkit kepada burung.
Malaysia bebas dari penyakit selesema burung sehingga Ogos 2004 apabila kes pertama dikesan di Kelantan.
4. Influenza A H1N1 (Selesema babi)
Ia juga dikenali sebagai selesema H1N1 kerana ia mempamerkan dua antigen permukaan utama, iaitu H1 (jenis hemagglutinin) dan N1 (jenis neuraminidase 1). Ia sejenis penyakit berjangkit pada saluran pernafasan yang disebabkan oleh virus influenza A (H1N1) dan sebahagian daripada influenza bermusim (seasonal influenza).
5. MERS-Cov
Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM) pada 2018 memaklumkan mengenai satu kes jangkitan ‘Middle East Respiratory Syndrom’ atau Sindrom Pernafasan Akut Timur Tengah (MERS-CoV) di Malaysia.
Merujuk kepada laporan daripada pihak WHO, sehingga kini punca jangkitan sebenar dan cara jangkitan bagi penyakit MERS-CoV ini masih lagi belum dapat dikenalpasti.
Namun, aktiviti seperti menyentuh haiwan terutama unta, memakan atau meminum sebarang produk mentah atau tidak dimasak dengan sempurna yang melibatkan unta seperti susu, daging, air kencing adalah berisiko untuk mendapat jangkitan MERS-CoV.
Selain lima wabak berkenaan, KKM juga menyenaraikan beberapa penyakit berjangkit yang dikenali di negara ini. Antaranya HIV, penyakit tangan, kaki dan mulut (HFMD), penyakit meningitis dan jangkitan bakteria Chlamydia.
Terbaru, semalam Menteri Kesihatan iaitu Yang Berhormat Khairy Jamaluddin telah mengumumkan jangkaan bahawa Malaysia akan memasuki fasa endemik bermula akhir bulan Oktober, tahun ini.
Sumber : Astro Awani