Dalam rencana yang disiarkan pada bulan Mac 2021 tentang penggunaan imbuhan “se-“, pembaca telah mengetahui bahawa kata adjektif yang berimbuhan “se-“ biasanya tidak boleh diikuti dengan kata sendi nama “dengan” atau “seperti”. Contohnya:
Kedua-dua ayat ini tidak gramatis kerana imbuhan “se-“ telahpun mendukung makna “sama”, maka perkataan “dengan” dan “seperti” sepatutnya digugurkan.
Namun demikian, dalam perkongsian kali ini, kita dapati bahawa sebenarnya bukan semua kata adjektif berimbuhan “se-“ tidak boleh diikuti “dengan”, malah sebenarnya ada kata adjektif berimbuhan “se-“ yang wajib diikuti “dengan”.
Cuba kita memperhatikan ayat yang berikut:
Pasti kita berasa janggal membaca ayat (3) hingga (7). Hal ini kerana ayat ini semuanya tidak gramatis. Ayat ini dapat dibetulkan seperti ayat (8) hingga (12) yang berikut:
Persoalannya, bilakah kita perlu menggunakan “dengan”? Bagaimanakah kita menentukannya? Sebenarnya, jika kita menguasai golongan kata, perkara ini amat mudah sahaja. Kata “secantik” tidak boleh diikuti “dengan” disebabkan kata dasarnya, iaitu “cantik” merupakan kata adjektif.
Jika dibandingkan dengan kata “selari”, “sejajar”, “secocok”, “selaras”, “seiring”, dan “sepadan” pula, kita dapati bahawa kata dasarnya, iaitu “lari”, “jajar”, “laras”, “iring” dan “padan” bukan kata adjektif.
Kesimpulannya “dengan” perlu digunakan sekiranya kata dasarnya bukan kata adjektif. Jika kata dasarnya ialah kata adjektif, maka kata “dengan” atau “seperti” tidak boleh digunakan sesudahnya. Berfikirlah dengan teliti semasa menggunakan kata adjektif berimbuhan “se-“ kerana bukan selalunya “dengan” tidak diperlukan dan begitulah juga sebaliknya.
Penyiaran artikel ini merupakan kerjasama Majalah Remaja bersama Dewan Bahasa & Pustaka. Artikel ini ditulis oleh Alex Leong Jun Wei