Mari kita berbincang tentang perkataan “mensabitkan” dan “menyabitkan” dalam perkongsian pada kali ini. Perkataan yang bermula dengan “s” apabila menerima imbuhan “meN-” akan menjadi “meny-!”.
“Sabit” ada beberapa makna. Yang pertama, sudah tentu “sabit” yang mendukung maksud pisau yang melengkung untuk memotong padi, rumput dan sebagainya. Selain itu, sesuatu yang melengkung seperti sabit juga berkaitan dengan makna “sabit” yang pertama ini. Oleh itu, sekiranya kita hendak menyabit sesuatu untuk seseorang, maka kita boleh menggunakan perkataan “menyabitkan”.
Contoh penggunaannya adalah seperti yang berikut:
Yang menariknya, kita juga sering mendengar ayat seperti ini:
Perkataan “disabitkan” dalam ayat 2 sudah semestinya berbeza dengan ayat 1 dan makna pertama “sabit”. Dalam ayat 2, kata dasar “sabit” ini asalnya kata adjektif dan bermaksud sudah nyata atau terbukti dan biasanya digunakan untuk sesuatu yang berkaitan kesalahan atau jenayah.
Jelaslah bahawa sabit ialah satu kata yang mempunyai banyak makna. Namun begitu, tahukah anda jika ayat 2 ditukarkan kepada ayat aktif, seperti dalam ayat 2a dan 2b yang berikut, ayat manakah yang betul?
2a. Polis telah menyabitkan lelaki yang dipercayai terlibat dalam kes penyeludupan dadah itu setelah memperoleh bukti yang kukuh.
2b. Polis telah mensabitkan lelaki yang dipercayai terlibat dalam kes penyeludupan dadah itu setelah memperoleh bukti yang kukuh.
Ayat yang betul ialah 2b, iaitu perkataan yang tepat ialah “mensabitkan”. Makna “mensabitkan” ialah mengaitkan seseorang dengan sesuatu pertuduhan atau kesalahan. Pengecualian daripada pematuhan sistem pengimbuhan lazim ini dibuat untuk membezakan makna kedua-dua perkataan ini. Hal ini turut menggambarkan kebijaksanaan bahasa kita.
Oleh itu, marilah kita menguasai penggunaan “menyabitkan” dan “mensabitkan”. Jangan sekali-kali perkataan ini ditukar ganti penggunaannya sehingga menjadi bahan seloroh.
Penyiaran artikel ini merupakan hasil kerjasama Majalah Remaja bersama Dewan Bahasa & Pustaka. Artikel ini ditulis oleh Alex Leong Jun Wei